راهکاری از امام باقر(ع) در قبال التهابات اجتماعی

یاری‌رسانی و مواسات در قبال دیگران از ضرورت‌های رفتاری هر فرد مؤمن و صاحب وجدانی است، به‌ویژه در شرایط فعلی که جامعه با التهابات فرهنگی و اقتصادی مواجه است و مردم گاهی با چالش‌های رفتاری مواجه هستند، بروز یک اخلاق مثبت و دلنشین مرهم بسیار مناسبی برای آرامش بخشیدن به آن‌هاست.

اگر بپذیریم خداوند در هر دوره افراد را با خوف و مال مورد آزمون قرار می‌دهد، هرچند بر اثر اهمال‌کاری متولیان و یا عداوت دشمنان باشد، توجه به این نکته ضروری است که در چنین شرایطی مردم هم مانند مسئولان در بوته آزمایش الهی قرار دارند، به این صورت که در چنین شرایطی مسئولان باید از یک سو نهایت تدبیر را برای رفع معضلات جامعه به‌کار گیرند و از دیگر سو به‌گونه‌ای از اشرافیت بپرهیزند که مرهمی بر دل مستضعفان جامعه باشند. مردم هم در حد وسع خود با مدارا و یاری‌رسانی به یکدیگر می‌توانند از این آزمون سخت سرافراز بیرون شوند. گاهی این یاری‌رسانی به‌صورت اخلاقیات زیبا و گاهی به‌صورت کمک‌های مالی نمود می‌یابد.
حضرت امام محمد باقر(ع) در یک روایت تفسیری در تبیین رفتاری مؤمنان در مقطع سخت آخرالزمان ذیل سوره عصر فرمودند: منظور از «وَاَلْعَصْرِ؛ سوگند به عصر» عصر خروج قائم است. درباره  «إِنَّ اَلْإِنْسٰانَ لَفِی خُسْرٍ؛ همانا انسان در خسران است» فرمودند یعنی بین دشمنان ما دچار خسران هستند و منظور از عمل صالح در فراز «وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ» مواسات و یاری‌رسانی به برادران مؤمن است؛  اَلْعَصْرِ؛ عصر خروج القائم. إِنَّ اَلْإِنْسٰانَ لَفِی خُسْرٍ، یعنی: أعداءنا. إِلاَّ اَلَّذِینَ آمَنُوا، یعنی: بآیاتنا. وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ، یعنی: بمواساة الإخوان...» (کمال‌الدین و تمام‌النعمة شیخ صدوق، ج2، ص656) 

بر اساس این تفسیر از امام محمد باقر(ع) درمی‌یابیم انسان‌ها تا زمانی که بین دشمنان خدا و اهل عترت(ع) قرار دارند، در معرض آسیب قرار دارند. این آسیب شامل آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است؛ در چنین شرایطی امام(ع)‌ مصداق عمل صالح را مواسات و یاری‌رسانی به یکدیگر معرفی فرمودند که توضیح آن قبلاً گذشت. 

---

منبع:
باشگاه خبرنگاران پویا